Het is 14 februari 2005, half een ‘s middags, wanneer Zoheir Taleb, een ober in Beirut’s grand café “Place de l’Etoile”, de bestelling opneemt van Libanon’s bekendse politicus; ex-premier Rafik Hariri. De 61-jarige politicus lacht, is goed gehumeurd. “Hij bestelde een espresso met een glas water,” herinnert Taleb, 35, zich twee jaar later, “Dus dat bracht ik hem snel.”
Hariri was een graag geziene gast in “Place de l’Etoile”. Met regeringsgebouwen nabij gelegen, kwam Hariri hier wel vaker. Taleb had hem zes keer eerder geserveerd. Vaak liet hij een fooi achter van tussen de vijftien en twintig dollar. Voor Hariri was dit natuurlijk een schijntje. Libanon’s ex-premier was niet alleen een politcus, maar tevens een zeer succesvol zakenman. Hariri’s bezit werd geschat op maar liefst zestien miljard dollar. Voor een Libanese ober echter is twintig dollar toch meer dan een aardige fooi. Toch was dat niet de enige reden waarom Hariri een graag geziene gast was. “Het was gewoon een goede man,” vervolgt Taleb, “Hij heeft Libanon na de burgeroorlog weer opgebouwd.”
Hariri drinkt zijn espresso op terwijl hij verwikkeld is in gesprekken met allerlei andere politici en journalisten die inmiddels zijn aangeschoven. Rond tien voor twaalf stapt de ex-premier op en verdwijnt in een gereedstaande gepantserde auto. Omdat de naast Hariri zittende journalisten er op staan dat zij de rekening betalen, laat Hariri dit keer geen tip achter. Jammer voor ober Taleb natuurlijk. Maar ach, het is al een grote eer om Hariri te mogen serveren. “Bij aankosmt en vertrek spraken we hem altijd aan met de titel ‘Ra’ees’,” zegt Taleb. In het arabisch betekent dit zoiets als president, leider.
Acht minuten later – vlak voor 13.00 uur – wordt Beiroet opgeschrikt door een enorme explosie. Een rookwolk is zichtbaar. “Niemand van ons dacht aan Hariri,” zegt Taleb, “Een van de journalisten die nog aan zijn tafeltje zat, belde direct Hariri op in de hoop dat hij hem kon vertellen wat er gebeurd was.”
Vanzelfsprekend ging Hariri’s telefoon niet over. Want de enorme bom was voor de ex-premier bedoeld. Hariri stierf onmiddellijk. De ‘s ochtends door Taleb geserveerde espresso met een glas water was Hariri’s laatste avondmaal geweest.
Exact twee jaar na de moord op Rafik Hariri herinnert Taleb zich met name nog de lach van de ex-premier. “Dat was een gouden lach die dag,” zegt hij, “Ra’ees Hariri leek heel ontspanning.”
Met de dood van Hariri stierf niet alleen Libanon’s belangrijkste politicus. Ook het land zelf is sinds de espresso, het glas water en de daaropvolgende knal niet meer hetzelde. Weg is het na-oorlogse optimisme, verdwenen het gevoel dat het ooit wat kan worden in dit door religieuze twisten zo verdeelde land. Vijftien jaar vrede en stabiliteit werd na 14 februari 2005 gevolgd door een ongeveer tien aanslagen in christelijke Arabische gebieden. Het Syrische leger verliet na ruim twintig jaar Libanon. Een minister werd doodgeschoten in zijn auto. Twee journalisten en een leider van de communistische partij stierven door autobommen. Ook ging het land afgelopen zomer door een korte oorlog met Israel. En er zijn veelvuldig bloedige rellen tussen aanhangers van de pro-Westerse regering en de oppositie die juist pro-Iran en pro-Syrie is.
Aan de vooravond van een grote herdenkingsmanifestatie ter gelegenheid van de dood van Hariri, ontploften er op dinsdagochtend dan tot overmaat van ramp ook nog twee bommen in evenveel bussen nabij het dorpje Bikfaya, in een christelijk deel van Libanon. Hierbij kwamen drie passagiers omeht leven, er vielen twintig gewonden, waaronder veel zwaar.
“Het is ongelooflijk wat dit land sinds de dood van Hariri allemaal meemaakt,” zegt Joe Khoury, een 23 jarige jongen die in een snackbar werkt, gelegen vlak bij de plek waar de bussen ontploften. “Ik hoorde een knal, daarna een gigantische stilte van een seconde of twee waarna ik de gewonde passagiers hoorde schreeuwen van de pijn en de ellende,” vertelt Khoury.
In Beiroet’s “Place de l’Etoile” heeft de eigenaar inmiddels de tafel waar Hariri zijn laatste koffie dronk, uit respect versierd met blauwe linten en een speciaal tafellaken. Libanezen van alle rangen en standen lopen naar binnen om, opnieuw ten teken van respect, de tafel kort aan te raken. “De Ra’ees is dood,” zegt ober Taleb, “Maar zijn glimlach die dag zal ik nooit vergeten.”
Harald Doornbos
(Click 
No comments:
Post a Comment