OOK LIBANON’S JONGE GENERATIE STORT ZICH MET PASSIE IN NIEUW CONFLICT

Na de sektarische rellen van donderdag in de Libanese hoofdstad Beiroet, maakt de bevolking een dag later de balans op van de schade. Vier doden, bijna driehonderd gewonden, vele vernielde winkels, banken en auto’s. En tenminste een gesneuvelde relatie.

“Gisteren hebben mijn vriendin en ik besloten om het uit te maken,” zegt Marwan, een 20-jarige Libanese jongen, staand nabij de Arabische Universiteit in Beiroet, waar op donderdag dodelijke rellen uitbraken tussen soennietische- en shi’ietische studenten.

“Ik ben een soenniet, zij een shi’iet,” vervolgt de hip geklede Libanees die studeert voor zakenman. “Na de rellen op onze universiteit zagen we in dat ons soort relatie geen toekomst heeft in een land als Libanon.” Twee jaar hadden ze al verkering. De religieuse verschillen waren eigenlijk nooit een thema. Tot een paar maanden geleden, toen de spanning toenam tussen pro-regerings soennieten en anti-regerings shi’ieten. ”We hielden van elkaar,” beweert Marwan, “Maar iedere keer verdedigt zij haar mensen en ik de mijne. Dat ging zo niet langer. Nu is het – helaas – uit.”

Tot voor kort namen Libanon’s jongeren het hun eigen ouders kwalijk dat zij het destijds, in 1975, tot een burgeroorlog lieten komen. Waarom hebben jullie dat gedaan, vroegen zonen aan hun vaders. Wat was de zin van al die doden en die vernietiging? Zeker omdat niemand won en alle strijdende partijen na de oorlog weer gewoon met elkaar moesten samenleven. De na-oorlogse generatie zou zoiets nooit doen, beweerden jongeren. Zij hadden geleerd van het verleden. Weg met de onderlinge verschillen tussen soennieten, shi’ieten en christenen, zo luidde het motto van de na-oorlogs generatie.

Maar Marwan’s verhaal maakt duidelijk hoe diep de sektariche gevoelens hier nog altijd zitten. Ook na zeven zeventien jaar vrede. Iedereen mag dan een Libanees paspoort hebben, maar de meesten voelen zich op de eerste plaats soenniet, shi’iet of christen. De delen van de stad waarin ze wonen zijn “onze wijken”, de vijand woont in “hun wijken”. “Zij” willen een burgeroorlog, “wij” willen vrede. Ook de meeste jongeren denken zo. Sterker nog; het waren studenten – die geen van allen de burgeroorlog hebben meegemaakt – die het land op donderdag in de buurt brachten van de afgrond.

“Ik was geshockeerd over al het geweld,” zegt Abbas, een 36-jarige shi’iet, die een paar kilometer verderop in een shi’ietische wijk een koffiebar runt. “Ze zijn jong, goed opgeleid en toch zien ze elkaar als shi’iet of soenniet,” vertelt hij. “Het komt allemaal omdat hun ouders maar niet genoeg krijgen van praten voer de burgeroorlog,” meent Abbas, “Zij leren hun kinderen om sektarisch te denken. De huidige jonge generatie heeft niets geleerd van het verleden. Ze zijn net zo onwetend als hun ouders.”

Vraag bijvoorbeeld in de buurt van de Arabische universiteit aan jongeren wat ze van het sektarisch geweld vinden, en je hoort nauwelijks een verzoenend geluid. Haytham Rawwas, 20, een soennietische student, geeft zonder schromen toe dat hij mee heeft gedaan aan de rellen. “De shi’ieten van Hezbollah beledigden onze premier,” zegt hij, “Dat konden we niet op ons laten zitten.” Een andere jongen, de 17-jarige Muhammad Baradai, is gematigder. “Het bloed vloeit hier gratis, het maakt me bang,” zegt hij.

Een paar kilometer verderop, in een shi’ietische wijk, vertelt Hussein, 27, dat hij “hoopt op een burgeroorlog”. ‘Dan kunnen we tenminste met die soennieten afrekenen”. Hij zegt ook wel te weten dat een burgeroorlog waarschijnlijk nergens toe leidt. Maar toch. “De soennieten beledigen vaak onze shi’ietische vrouwen,” meent hij, “Dan kunnen we alleen maar terugslaan.” Hussein en zijn shi’ietische vrienden hebben danook plannen gemaakt om alle soennietische studenten de toegang te ontzeggen van de Libanese Universiteit. “Als wij worden aangevallen op de Arabsiche Universiteit, zal er geen plaats voor hen zijn op de Libanese Universiteit,” vertelt hij.

Ondertussen kijkt Marwan, de jongen die net z’n meisje is kwijtgeraakt, een beetje sip voor zich uit. Nee, hij vindt wel weer een ander vriendinnetje, zegt hij stoer. Maar het is duidelijk dat hij liefdesverdriet heeft. En zonder het te zeggen, zie je dat Marwan hoopt dat hij haar weer terugkrijgt.

Het lijkt Libanon wel. Want net als bij Marwan moeten de Libanezen de volgende vraag beantwoorden: Proberen ze het nog een keer met elkaar. Of maken ze het uit en wordt er definitief een streep gezet door het idee om met elkaar samen te leven.


Harald Doornbos


(foto boven: Muhammad: "Bloed vloeit hier voor niets", foto midden: Mannen lopen langs pantservoertuig van het Libanese leger nabij Arabische Universiteit, foto beneden: In soennietische wijk hangen allemaal posters van vader en zoon Hariri aan de balkons. Alle foto's: copyright: Harald Doornbos)